විශාල ගිගුරුම් සහිත වැසි සහ දේශගුණික විපර්යාස අතර සම්බන්ධයක් ඇති බව, දකුණු එක්සත් ජනපදයේ මහා තැනිතලාව ආශ්‍රිතව සිදුකල නව අධ්‍යයනයකට අනුව පෙන්වා දී තිබේ.

‘නේචර්ජියෝ සයන්ස්’හි සිය සොයාගැනීම් ප්‍රකාශයට පත් කළ ටෙක්සාස් ඒ ඇන්ඩ් එම් විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යාඥයින් කියා සිටියේ ඔවුන්ගේ සොයාගැනීම් කුණාටු ගැන අනාවැකි කීමට සහ දේශගුණික වෙනස්කම් අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාරී වන බවයි.

අතීත ගිගුරුම් සහිත වැසි සහ ඒවායේ කාලසීමාව අතර ඇති සම්බන්ධය අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා විද්‍යාඥයින් ටෙක්සාස් ගුහාවල ඇති ස්ටාලැක්ටයිට් වසර 50,000 ක් තරම් පැරණි ඔක්සිජන් සමස්ථානික විශ්ලේෂණය කළහ.

ඔවුන්ගේ පර්යේෂණයන්ට අනුව, විද්‍යාඥයින් කියා සිටියේ, කුණාටු පසුගිය ග්ලැසියර කාලපරිච්ඡේදය තුළ හදිසියේම ගෝලීය දේශගුණික විපර්යාස සමඟ සමපාත වූ බවයි.

එක්සත් ජනපදයේ මෑතදී ඇති වූ ගිගුරුම් සහිත වැසි සහ දේශගුණික විපර්යාස අතර සමාන රටාවක් ඔවුන් සොයා ගත්හ. මෑත වසරවලදී, එක්සත් ජනපදයේ දකුණු මහා තැනිතලාවේ ගිගුරුම් සහිත වැසි තීව්‍ර වී සංඛ්‍යාතය අනුව වැඩි වී තිබේ.

ප්‍රවණතා සහ සහසම්බන්ධය අවබෝධ කර ගැනීම අතීත ගිගුරුම් සහිත වැසි, ඒවායේ කාලසීමාව සහ දේශගුණික විචල්‍යතාවයන් අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාරී වේ. අනාගත ගිගුරුම් සහිත වැසි අනාවැකි කීමටද මේවා භාවිතා කළ හැකිය.

“අපට අතීතයේ ගුහා වාර්තා වලට අනුකූල දේශගුණික ආකෘතියක් ධාවනය කළ හැකි අතර, එම ආකෘතියම ඉදිරියට ගෙන යා හැකි නම්, ගුහා වාර්තා හා සසඳන විට එය සොයා ගැනීමට වඩා විශ්වාස කළ හැකිය. ආකෘති දෙකෙන් එකක් ගුහා සමස්ථානිකවලට සැබවින්ම ගැලපෙන්නේ නම් අනාගතයේ දී කුණාටු ව්‍යාප්තිය අවබෝධ කර ගැනීමේදී ඔබට එය විශ්වාස කළ හැකිය ”යනුවෙන් අධ්‍යයනයේ සම කර්තෘ ක්‍රිස්ටෝපර් මාපින් පැවසීය.

දත්ත මඟින් පෙන්වා දෙන්නේ එක්සත් ජනපදයේ දකුණු මහා තැනිතලාවේ ගිගුරුම් සහිත වැසි, මහා පරිමාණ සුළං හා තෙතමනය රටාවන්හි වෙනස්වීම් සමඟ දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වී ඇති බවයි. මහා පරිමාණ සංසරණයේ මෙම වෙනස්කම් අනාගත අනාවැකි තක්සේරු කිරීමටද භාවිතා කළ හැකිය.

Down to Earth කාර්ය මණ්ඩලය විසින් Down to Earth වෙබ් අඩවිය වෙත ලියන ලද Can thunderstorms tell us more about climate change නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.