ජලජ ආහාර (බ්ලු ෆූඩ්ස්) දැන් පවතින තත්වයට වඩා පරිසර හිතකාමී බවට පත් කළ හැකි බව මෑතකදී නිකුත් කරන ලද ලිපියක දැක්වේ.

ජලජ ආහාර වල පාරිසරික ක්‍රියාකාරිත්වය නම් වූ වාර්තාව, ජලජ ආහාර තක්සේරුවේ (blue food assesment) කොටසක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මූලික විද්‍යාත්මක ලිපි පහෙන් එකකි. BFA යනු ස්වීඩනය පදනම් කරගත් ස්ටොක්හෝම් ඔරොත්තු දීමේ මධ්‍යස්ථානය, එක්සත් ජනපදය පදනම් කරගත් ස්ටැන්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලය සහ ලාභ නොලබන ඊඒටී අතර සහයෝගිතාවකි.

මෙම පත්‍රයේ කතුවරුන් ලොව පුරා මත්ස්‍ය ගොවිපලවල් 1690 කට වැඩි ගණනක සහ අද්විතීය ධීවර වාර්තා 1,000 ක වාර්තා දත්ත විශ්ලේෂණය කළහ.

එම පත්‍රිකාවේ සඳහන් වූයේ මුහුදු පැලෑටි, මට්ටි සහ කවාටි බෙල්ලන් වැනි දෙපියන් බෙල්ලන් විසින් හරිතාගාර වායූන් අවම වශයෙන් උත්පාදනය කරන අතර අවම භුමි ප්‍රමාණයක් සහ ජලය භාවිතා කරන බවයි. ධීවර කර්මාන්තයේදී පෝෂක විමෝචන ස්වල්පයක් සිදුවන අතර ඉඩම් හා ජලය සීමිත ප්‍රමාණයක් භාවිතා කළ බවද එම පත්‍රිකාව පවසයි.

මසුන් ඇල්ලීමේ ධීවර කර්මන්තය යනු සමුද්‍ර හා මිරිදිය පරිසරයන්හි ස්වාභාවිකව ඇති වන ජීවී සම්පත් සියළුම ආකාර වලින් නෙලා ගැනීමයි.

ජල ජීවි වගාව හා සසඳන විට සාඩින් සහ කෝඩ් වැනි මසුන් ඇල්ලීම සඳහා හරිතාගාර වායු විමෝචනය සාපේක්ෂව අඩු අතර පැතලි මසුන් සහ පොකිරිස්සන් සඳහා හරිතාගාර විමෝචනය ඉහළ මට්ටමක පැවති බව එම පත්‍රිකාව තවදුරටත් පවසයි.

වැඩි දියුණු කරන ලද උපකරණ සහ කළමනාකරණය ක්‍රම මඟින්, හරිතාගාර වායු විමෝචනය අවම කිරීමට ධීවර කර්මාන්තයේ යෙදෙන ධීවරයින්ට හැකියාව තිබූ බව එම පුවත්පත පවසයි.

කාෆ් සහ මිල්ක් ෆිෂ් වැනි මත්ස්‍යය කර්මාන්තයේදී ගොවිපල කළමනාකරණය වැඩිදියුණු කිරීම, ආහාර පරිවර්‍තන අනුපාත අඩු කිරීම සහ නව තාක්‍ෂණික මැදිහත් වීම් තුළින් සිය පාරිසරික ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි දියුණු කිරීමට කටයුතු කෙරුණි.

ස්ටොක්හෝම් ඔරොත්තු දීමේ මධ්‍යස්ථානයේ සම කර්තෘ සහ පර්යේෂක පැට්රික් ජේජී හෙන්රික්සන් BFA නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් මෙසේ පැවසීය.

“බොහෝ ජලජීවී වගා පද්ධති මඟින් භෞමික නිෂ්පාදන පද්ධතිවල කාර්යක්ෂමතාවයේ මට්ටම් අවබෝධ වී නොමැති අතර එමඟින් කාර්යක්ෂමතාව හා තිරසාරභාවය ඉහළ නැංවීම සහ වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා සැලකිය යුතු අවස්ථා ඉතිරි වේ.”

බොහෝ විට ජලජ ආහාර හැර, ආහාර නිෂ්පාදනය හා සම්බන්ධ පාරිසරික ආතතීන් පිළිබඳ පූර්ව අධ්‍යයනයන්හි හිදැස පුරවා පර්යේෂණ සිදු කළ බව BFA හි ප්‍රකාශයේ සඳහන් වේ. ජලජ ආහාර ඇතුළත් වූ විට පවා, ඒවා සාමාන්‍යයෙන් එකතු කළේ, ඒවාට අයත් වූ විශේෂ ගණන නොසලකා හැරීමෙනි.

Down to Earth කාර්ය මණ්ඩලය විසින් Down to Earth වෙබ් අඩවිය වෙත ලියන ලද නම් Blue foods have potential to become more sustainable: Research ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.