එල් නිනෝ බලපෑම හේතුවෙන් නියඟයට ඔරොත්තු දෙන වනාන්තරවල පවා, බීජ පැල මිය යාමට වැඩි ඉඩක් ඇත

විද්‍යාඥයන් මේ වන විට නියඟයේ බලපෑම් අධ්‍යයනය කරමින් සිටි. ඒ අනුව පතනශීලී වනාන්තරවලට වඩා සදාහරිත වනාන්තරවල මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ යයි.

ගෝලීය දේශගුණික විපර්යාස වඩාත් ආන්තික කාලගුණික සිදුවීම් වලට තුඩු දිය හැකි අතර නිවර්තන වනාන්තරවලට නියඟයේ බලපෑම් අවබෝධ කර ගැනීම වැදගත් වේ. දැඩි හා දිගු නියඟය සෘතුමය වියළි නිවර්තන වනාන්තරවල පවා බීජ පැල මරණ වැඩි කළ බව තායිලන්තයේ මෑත අධ්‍යයනයකින් හෙළි විය.

ඔසාකා මෙට්‍රොපොලිටන් විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්‍යාඥයින් උතුරු තායිලන්තයේ චියැං මායි හි ජාතික වනෝද්‍යානයක බීජ පැල වර්ධනය සහ මරණ අනුපාතය පිළිබඳව වසර හතක අධ්‍යයනයක් සිදු කරන ලදී.

මෙම අධ්‍යයනය මෙය ගෝලීය වෙනස්කම් ජීව විද්‍යා සඟරාවේ ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. අනාගත දේශගුණික විපර්යාසයන් ආසියානු සෘතුමය වියළි නිවර්තන වනාන්තරවල බීජ පැලවල විශේෂ සංයුතිය සහ අවකාශීය ව්‍යාප්තිය වෙනස් කළ හැකි බව සොයාගැනීම් යෝජනා කරයි.

අධ්‍යයනය කරන ලද අග්නිදිග ආසියානු නිවර්තන වනාන්තර වාර්ෂික වියළි සමයක් අත්විඳින අතර වැසි වනාන්තරවලට වඩා නියඟයට ඔරොත්තු දෙන බව සලකනු ලබන අතර එල් නිනෝ ප්‍රේරිත නියඟවල බලපෑම් දෙක අතර වෙනස් විය හැකිය.

එල් නිනෝ යනු මධ්‍යම හා නැඟෙනහිර පැසිෆික් සාගරයේ සමස්ත සමක කලාපයේ සිදු වන මතුපිට ජලයේ දේශීය උණුසුමකි. එය වායුගෝලීය සංසරණයට සහ ලොව පුරා සුළං දිශාවට බලපායි.

2014 සහ 2016 අතර අතිශය ප්‍රබල එල් නිනෝ සිදුවීමක් සිදු වූ අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වර්ෂාපතනය අඩු විය. මෙය අධ්‍යයන කාලය තුළ සිදු වූ අතර 2016 වසරේ වියළි කාලය සාමාන්‍ය කාලයට වඩා මාස තුනක් පමණ දිගු බව පර්යේෂකයන් නිරීක්ෂණය කළහ.

අධ්‍යයනයට අනුව එල් නිනෝ බොහෝ විට වර්ෂාපතනය අඩු කරන අතර අග්නිදිග ආසියාවේ නිවර්තන කලාපවල වියළි වනාන්තර ඇති කරයි. එහි ඇති නිවර්තන වැසි වනාන්තර සාමාන්‍යයෙන් වසර පුරා වර්ෂාපතනය වියළි සමයක් නොමැතිව අත්විඳින බැවින්, එල් නිනෝ-ප්‍රේරිත නියඟය ශාක මරණ වැඩි කරයි.

විද්‍යාඥයන් සෘතුමය වියළි නිවර්තන වනාන්තරයක පහත් උන්නතාංශවල පතනශීලී වනාන්තරයක් සහ ඉහළ උන්නතාංශවල සදාහරිත වනාන්තර යන වනාන්තර වර්ග දෙකක් නිරීක්ෂණය කළහ.

එල් නිනෝ ගිනිකොනදිග ආසියාවේ නිවර්තන වැසි වනාන්තරවල බීජ පැල වැඩිවීමට තුඩු දෙන අතර මල් පිපීම සහ ගෙඩි හට ගැනීම උත්තේජනය කරන බව ප්‍රසිද්ධ වී ඇත.

කෙසේ වෙතත්, එල් නිනෝ කාලය තුළ පතනශීලී වනාන්තරවල පමණක් බීජ පැළ වැඩි විය. මෙයට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු වූයේ පතනශීලී ඕක් Quercus brandisiana (Fagaceae) විසින් නිපදවන ලද විශාල ප්‍රමාණයක ඇක්‍රෝන් නිසාය.

මීට අමතරව, පෙර නියං අවම වූ සදාහරිත වනාන්තරවල නියඟය හේතුවෙන් සිදුවන මරණ වැඩි විය. 

ඔසාකා සිටි විශ්වවිද්‍යාලයේ විද්‍යා උපාධි පාසලේ අධ්‍යයන කර්තෘ මහාචාර්ය අකිරා ඉතෝ පැවසුවේ “ඊළඟ පරම්පරාව රැගෙන යන බීජ පැල සංඛ්‍යාව අඩුවීම මුළු වනාන්තරයටම දිගුකාලීනව බලපානු ඇත.

“මෙම අධ්‍යයනය අග්නිදිග ආසියාවේ සෘතුමය වියළි නිවර්තන වනාන්තරවලට එල් නිනෝගේ බලපෑම අවබෝධ කර ගැනීමට එක් පියවරක් සමීප කරයි” යනුවෙන් එම ආයතනයේම තවත් කතුවරයෙකු වන ප්‍රපවඩ් නුටීප්‍රපන් පැවසීය.

Nandita Banerji විසින් Down to Earth වෙබ් අඩවිය වෙත ලියන ලද El Niño effect: Even in drought-tolerant forests, seedlings more likely to die නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.