සංචරණ සීමා සහ ආර්ථික පසුබෑම මෙම අංශයේ වර්ධනයට හේතු වී ඇති නමුත් කර්මාන්ත නායකයින් පවසන්නේ මෙම සංචරණ සීමා විරාමය පවතින්නේ වසංගතය අවසන් වන තුරු පමණි.

කොවිඩ් -19 වසංගතය හේතුවෙන් ඉන්දියාවේ විදුලි සංචලතා අභිලාෂයන් විශාල පසුබෑමකට ලක්ව ඇත. ප්‍රධාන ව්‍යාපාරයට දැඩි බලපෑමක් ඇතිවීමත් සමඟ විද්‍යුත්කරණය මේ වන විට පසුබෑමකට ලක්ව ඇති බව වාහන නිෂ්පාදකයින්ගේ අදහසයි. නමුත් පොසිල ඉන්ධන බලයෙන් ධාවනය වන වාහන සඳහා පිරිසිදු විකල්ප ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ දිගුකාලීන ඉලක්කය මත ඔවුහු ස්ථිරව සිටිති.

සැහැල්ලු හා බරවාහන බස් රථ, ත්‍රිරෝද රථ, ඊ-රික්ෂෝ සහ කුලී රථ ඇතුළු සියලු ආකාරයේ මගී වාහකයන්ගේ විකුණුම්,  2020 දී වසංගතයට ගොදුරු වීමෙන් පසු අඩු වී ඇති අතර බොහෝ දෙනා පුද්ගලික ප්‍රවාහන මාර්ග සිය කටයුතු සඳහා තෝරාගෙන ඇත.

විශාල මගීන් සංඛ්‍යාවක කාබන් පියසලකුණ (Carbon Footprint) අඩු කිරීමේ කාර්යක්ෂම ක්‍රමයක් ලෙස රජය ඉලක්ක කර ඇති මහජන සංචලතාව විද්‍යුත්කරණය කිරීමට ඉන්දියාව දරන උත්සාහයට මෙය බලපා ඇත.

විදුලි මගී වාහක අලෙවිය

කොටස්අප්‍රේල් 2019 -මාර්තු 2020  අප්‍රේල් 2020 – මාර්තු 2021% වසරින් වසර වෙනස  
බරවාහන බස්40,0167,322-81.7  
සැහැල්ලු බස්45,81412,088-73.6  
ත්‍රිරෝද රථ525,532134,087-74.5  
මූලාශ්‍රය: ඉන්දියානු මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින්ගේ සංගමය

“කොවිඩ් -19  අගුලු දැමීම සහ සීමා කිරීම් සමස්ත වාණිජ මගී අංශයට දැඩි ලෙස බලපා ඇත. විද්‍යුත්කරණයේ වේගය, විශේෂයෙන් ඊ-බස් රථ සම්බන්ධයෙන් ද අඩුවී ඇත” යනුවෙන් ටාටා මෝටර්ස් නිෂ්පාදක හා බස් රථ අංශයේ උප සභාපති රෝහිත් ශ්‍රීවාස්තව් මහතා පැවසීය.

කෙසේවෙතත්, දෙමුහුන් හා විදුලි වාහන නිෂ්පාදනය (FAME) වැනි ශක්තිමත් සහනාධාර ක්‍රම අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාම දිගු කාලීනව විදුලි සංචලතාව පිළිබඳ පාරිභෝගිකයින්ගේ උනන්දුව යථා තත්වයට පත් කිරීමට උපකාරී වනු ඇතැයි ශ්‍රීවාස්තව් බලාපොරොත්තු වේ.

දිගුකාලීන දැක්මක අවශ්‍යතාව

චල්‍යතා න්‍යාය පත්‍රයට නැවත විදුලිය ලබා ගැනීම සඳහා ඉන්දියාවට දිගු කාලීන හා ස්ථාවර ප්‍රතිපත්ති මාලාවක් අවශ්‍ය වනු ඇති බව විද්‍යා හා පරිසර චින්තන මධ්‍යස්ථානයේ (CSE) පර්යේෂණ හා උපදේශක විධායක අධ්‍යක්ෂ අනුමිතා රොයිචෞද්රි පවසයි.

“නමුත් යථාර්ථය නම්, FAME යෝජනා ක්‍රමයේ දෙවන ක්‍රියාවලියෙන් පසුව කුමක් සිදුවේදැයි අපි නොදනිමු,” ඇය පැවසුවා ය.

“කොවිඩ් -19 නිසා ආර්ථිකය පීඩා විඳ ඇති බව අපට වැටහී ඇති නමුත්, ආර්ථික හා හරිත ප්‍රකෘතිය සම්බන්ධ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අපට තවත් උපාය මාර්ගික විය හැකිය” යනුවෙන් රොයිචෞද්රි මහත්මිය තවදුරටත් පැවසුවා ය.

නිෂ්පාදන සම්බන්ධිත දිරිගැන්වීම් (PLI) නමින් හැඳින්වෙන බැටරි නිෂ්පාදනයට ප්‍රතිලාභ ලබා දෙන මධ්‍යම රජය විසින් අලුතින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද දිරිගැන්වීමේ යෝජනා ක්‍රමය ඇය පිළිගෙන ඇත. එහෙත් සියලු මුල පිරීම් ඵලදායී වීමට කේන්ද්‍රය හා රාජ්‍යයන් ඒකාබද්ධ ප්‍රතිපත්තියක් සමඟ එක්විය යුතු බව ඇය පැවසුවා ය.

කොවිඩ් විසින් විදුලි සංචලතා න්‍යාය පත්‍රය රටින් පිටතට තල්ලු කර ඇති බව රාහුල් මිශ්‍රා සහ උපදේශක කර්නි පවසා ඇත.

මහින්ද්‍රා සමාගම විද්‍යුත්කරණය කළ හැකි බවට සුබවාදීව සිටියි, විශේෂයෙන් රික්ෂෝ වැනි කෙටි දුර ආවරණය කරන වාහන සඳහා. “2025 වන විට රට තුළ අලෙවි වන සමස්ත ත්‍රිරෝද රථවලින් 40% ක් පමණ විදුලි බලය ලැබෙනු ඇතැයි අපි අපේක්ෂා කරමු” යැයි මහින්ද්‍රා ඉලෙක්ට්‍රික් සමාගමේ ප්‍රධාන විධායක මහේෂ් බාබු මහතා පැවසීය.

ඉන්දියාවේ මහාමාර්ගයක දසුනක්. ඡායාරූපය: Pixabay.com

සංවර්ධිත රටවල් මෙන් නොව, ඉන්දියාවේ ගමනක සෑම අදියරකටම විවිධ වාහන පරාසයක් ඇතුළත් සංකීර්ණ ප්‍රවාහන විසඳුම් අවශ්‍ය වේ. ඉන්දියාවේ අවසාන සැතපුම් සංචලතාව විද්‍යුත් වාහන (EV) විනිවිද යාමට විශාල අවස්ථාවක් ලබා දෙන අතර එය දැවැන්ත පරිවර්තනයක් සඳහා සූදානම් වන බව බාබු පැවසීය.

“අපගේ ඉලක්කය වන්නේ ඉන්දියාවේ අවසාන සැතපුම් සංචලතාව සහ බෙදා හැරීමේ අවශ්‍යතාවයන් ශක්තිමත් කරන පුද්ගලික හා වාණිජ යන දෙඅංශයෙන්ම නව, නව්‍ය හා අභිරුචිකරණය කරන ලද EV විසඳුම් සකස් කිරීමයි.”

මහින්ද්‍රා සතුව සිව් රෝද විදුලි වාහන 3,000 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සහ රික්ෂෝ වැනි විදුලි ත්‍රිරෝද රථ 20,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් හවුල් සහ ආයතනික වෙළඳපොළවල ධාවනය වේ. මෙම වාහනවල කාබන් විමෝචනය අවම හා වඩා මිල අධික නමුත් නඩත්තු කිරීමට වඩා ලාභදායී බැවින් බාබු විශ්වාස කරන්නේ අවසාන සැතපුම් ප්‍රවාහනය සහ බෙදා හැරීමේ සේවා පවරා ගැනීමට EV ඉතා සුදුසු බවයි.

විදුලි ද්වි හා ත්‍රිරෝද රථ ඉන්දියාවේ සෑම තැනකම තිබේ. කෙසේ වෙතත්, වසංගතය ඉන්දියාවේ විදුලි වාහන විප්ලවයේ පෙරමුණ ගෙන ඇත. වසංගතයට පෙර මසකට ඊ-රික්ෂෝ 8,000-11,000 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අලෙවි වූ බව උපදේශන සමාගම් වන කර්නි සහ බ්ලූම්බර්ග් විසින් කරන ලද 2018 අධ්‍යයනයකින් හෙලි වී ඇත. මෙම සංඛ්‍යාව ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ බව කළමනාකරණ උපදේශක කර්නි සමඟ හවුල්කරුවෙකු වන රාහුල් මිශ්‍රා පැවසීය.

“කෝවිඩ් ඊ-රික්ෂෝ වෙළඳපොළට දැඩි බලපෑමක් ඇති කර ඇතිවා පමණක් නොව, සංචලතාව බෙදා හදා ගැනීම පමණක් නොව, විදුලි සංචලතා න්‍යාය පත්‍රය රටින් පිටතට තල්ලු කර තිබේ” මිශ්‍රා පැවසීය.

ඊ-රික්ෂෝ වෙළඳපොල සංවිධානය වෙමින් තිබියදීත්, නිෂ්පාදකයින් වඩා හොඳ නිෂ්පාදන සමඟ අභ්‍යවකාශයට පිවිසෙමින් සිටියදීත්, වසංගතය ඔවුන්ගේ උපායමාර්ගය මූලික වශයෙන් සමාලෝචනය කිරීමට ඔවුන්ට බල කළ බව ඔහු පැවසීය.

ඉදිරියට අය කිරීම

කෙසේ වෙතත්, යතුරුපැදියේ නාගරික සන්නාම ව්‍යාපාර ඒකකයේ සභාපති සහ මෝටර් රථ රික්ෂෝ නිෂ්පාදක බජාජ් ඔටෝ විශ්වාස කරන්නේ ත්‍රිරෝද රථ සාමාන්‍ය නගර මගීන් සඳහා ලාභදායී විසඳුමක් වනු ඇති බවයි.

 ඔවුන් වාණිජමය වශයෙන් කිසිවක් දියත් කර නොතිබුණත්, ඔවුන් විසින් අත්හදා බැලීම්වලට ලක්වන තරම් වාහන වෙළඳපොලේ තබා ට්ජි බව පවසයි. මෙම අවස්ථාවෙහිදී, අත්පත් කර ගැනීමේ ආරම්භක පිරිවැය සිට යටිතල පහසුකම් අය කිරීම දක්වා විවිධ අභියෝග තිබේ. ආරෝපණ යටිතල පහසුකම් නොමැතිකම ඉන්දියාවේ විදුලි සංචලතාව තවමත් ක්‍රියාත්මක නොවීමට විශාල හේතුවකි. වාස් පවසන පරිදි, බැටරි මාරු කිරීමේ විසඳුම් පවා, පරිශීලකයා ආරෝපිත බැටරි පැකේජය පමණක් කුලියට ගෙන එය විශේෂිත හුවමාරු ස්ථානවල ප්‍රතිස්ථාපනය කරයි, බැටරිවල අධික පිරිවැය සැලකිල්ලට ගෙන එය කාර්යක්ෂම නොවේ.

වාහනයක වඩාත්ම මිල අධික කොටස බැටරියක් නම්, ආයෝජකයින් බැටරි ගණන අඩු කරනු ඇති අතර අනෙක් අතට නොව, බැටරි හුවමාරු පද්ධතිවල ඕනෑම අවස්ථාවක ලබා ගත හැකි බැටරි සංඛ්‍යාව සංඛ්‍යාව ඉක්මවා යා යුතු බව වාස් පැවසීය.

ලිතියම් අයන බැටරි නිර්දේශ කර ඇත

ඉන්දියාවේ විද්‍යුත් සංචලතා සංක්‍රාන්තියේදී බැටරි ඉතා වැදගත් වේ.

විද්‍යුත් වාහන පිරිවැය තරඟකාරී ලෙස තබා ගැනීම සඳහා දේශීය නිෂ්පාදනය අත්‍යවශ්‍ය බැවින් බැටරි නිෂ්පාදනය ඉන්දියාවේ වර්ධනය වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බව MK ග්ලෝබල් විසින් මෑතකදී කරන ලද වාර්තාවක සඳහන් වේ. පරිමාණ හා තාක්‍ෂණික දියුණුව නිසා බැටරි පිරිවැය අඩුවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන අතර එමඟින් කුඩා වාහන සඳහා බැටරි හුවමාරුව තිරසාර වනු ඇත.

වසංගතය හේතුවෙන් ඇති වූ පසුබෑම මධ්‍යයේ වුවද, පොදු ප්‍රවාහනය ප්‍රාර්ථනා කළ නොහැකි බව CSE හි රොයිචෞද්රි පවසයි. ඉදිරි දශකය ආවරණය වන පරිදි විද්‍යුත්කරණය සඳහා පැහැදිලි, දිගු කාලීන ක්‍රියාමාර්ග මගින් ඉන්දියාවේ මාර්ගවල  ජනිත වන කාබන් ප්‍රමාණය අඩු වන්නෙ ද යන්න තීරණය වේ. එහෙත් ඉන්දියාවට පිරිසිදු සංචලනයේ දිශාවට ගමන් කළ හැක්කේ එහි ප්‍රතිපත්තිමය අසාර්ථකත්වයන් සහ සාර්ථකත්වයන් ඉගෙන ගැනීමෙන්, නිෂ්පාදන දිරිගැන්වීම සහ පාරිභෝගිකයින් අතර වඩාත් ජනප්‍රිය වන සැහැල්ලු ප්‍රවාහන ක්‍රම සඳහා ආයෝජනය කිරීමෙනි.

Shally Seth Mohile විසින් The Third Pole වෙත ලියන ලද  Pandemic lessons for India’s electric mobility නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.