චීනය, එක්සත් ජනපදය සහ EU-27 (එක්සත් රාජධානිය හැර) දැනට ලෝකයේ සම්පූර්ණ කාබම් ඩයොක්සයිඩ් විමෝචනය වන  ගිගා ටොන් 36.44 න් 50% කට වඩා විමෝචනය කරයි. ලෝක ජනගහනයෙන් 17% වන අප්‍රිකාව සහ ඉන්දියාව පිළිවෙලින් 4% සහ 7%  ක් විමෝචනය කරන අතර සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ලෝකයට ද  ආර්ථික අයිතියක් ඇත. එබැවින් දූෂණයෙන් තොර වර්ධනයක් සඳහා අරමුදල් අවශ්‍ය වේ.

ෆොසිල ඉන්ධන විමෝචනය සහ සිමෙන්ති අංශයෙන් හරිතාගාර වායු සඳහා ගෝලීය දත්ත ලබා ගත හැකි අවසාන වසර වන 2019 දී ලෝකය CO2 ගිගාටොන් 36.4 (Gt) නිකුත් කර ඇත. මෙයින් චීනය පමණක් හරිතාගාර වායු වලින් සියයට 28ක් විමෝචනය කරයි. එක්සත් ජනපදය සහ යුරෝපා සංගමය-27 (එක්සත් රාජධානිය හැර) රටවල් ලෝකයේ CO2 විමෝචනයෙන් සියයට 50 ක් සඳහා දායක වේ. මෙයට රුසියාව, ජපානය, එක්සත් රාජධානිය, කැනඩාව සහ ඕස්ට්‍රේලියාව එකතු කළහොත්, එම කොටස සියයට 62 දක්වා ඉහළ යයි.

චීනයේ 10.17 GtCO2 සහ එක්සත් ජනපදයේ 5.28 GtCO2 හා සසඳන විට සිව්වන විශාලතම (තුන්වන, අපි EU-27 සඳහා කණ්ඩායමක් ලෙස ගණන් නොගන්නේ නම්) ඉන්දියාව, 2019 දී CO2 Gt 2.62 ක් පමණ දායක විය. එය 2019 දී ලෝකයේ CO2 විමෝචනයට සියයට 7 ක් එකතු කර ඇත.

ලෝක ජනගහනයෙන් සියයට 17ක් සහිත සමස්ත අප්‍රිකානු මහාද්වීපයම 2019 වසරේ විමෝචනයට දායක වූයේ සියයට 4ක් පමණි.

CO2 විමෝචන දත්ත. මූලාශ්‍රය: Our World Data

එය වෙනත් දෘෂ්ටිකෝණයකින් බැලුවහොත් ඉන්දියාව සහ අප්‍රිකාව මානව සංවර්ධන දර්ශකයේ ඉතා පහළ මට්ටමක පවතින බව පෙනේ. ඔවුන් ආර්ථික වශයෙන් වර්ධනය විය යුතු අතර, තම ජනතාවට බලශක්තිය සැපයීම, කාර්මීකරණය සහ නාගරීකරණය කළ යුතුය. CO2 විමෝචනය තවමත් රටක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සෘජුව සම්බන්ධ වී ඇති නිසා මේ සියල්ල විමෝචනයට එකතු වේ. ලෝකය කාබන් අයවැයෙන් හිඟ වන විට මෙය – දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය 2021 වාර්තාව දැනටමත් “රතු කේතය” ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති අතර මානව වර්ගයා දේශගුණික ව්‍යසනයක් කරා ඇදෙමින් සිටින බව ප්‍රකාශ කළේය.

එබැවින්, අපට තේරීම් දෙකක් තිබේ: පළමුවැන්න, දේශගුණික වර්ණභේදවාදය පිළිගැනීම හෝ දූෂණයෙන් තොරව ආර්ථික වර්ධනය සහතික කිරීමේ උත්සාහයන් වැඩිදියුණු කිරීම, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ලෝකයට සංවර්ධනය කිරීමේ අයිතිය ලබා දීමයි. අවසාන විකල්පයෙන් වන්නේ මෙම ජාතීන් තුළ පෙර නොවූ විරූ පරිමාණයෙන් පරිවර්තනය සඳහා අරමුදල් සැපයීමයි.

 DTE කාර්යමණ්ඩලය විසින් Down to Earth වෙබ් අඩවිය වෙත ලියන ලද Then and now: Prime polluters නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි