නව වාර්තාවකට අනුව 2021 වසරේ ලොව වටා සාගරය වාර්තාගත උණුසුමකට ලක්ව ඇත. ‘Advances in Atmospheric Sciences’ සඟරාවේ පළ වූ විශ්ලේෂණයකට අනුව, සාගරයේ ඉහළ මීටර් 2,000 මගින් 1981-2010 සාමාන්‍යයට සාපේක්ෂව 2021 දී සෙටා ජූල් (ZJ) 235ක තාපයක් අවශෝෂණය කර ඇත.
2020ට වඩා පසුගිය වසරේ සාගරය, සෙටාජුල් 14 තාපයක් අවශෝෂණය කරගත් බව පුවත්පත පෙන්වා දුන්නේය. එක් වසරක් තුළ ලොව පුරා මිනිසුන් භාවිතා කරන ශක්තියේ එකතුව සෙටාජූල් භාගයක් පමණ වේ. (සෙටාජුල් එකක් යනු ජූල් 10^21ට සමාන වේ).
1980 ගණන්වල අග භාගයේ සිට අපගේ සාගර තාපයේ නොපැහැදිලි වැඩිවීමක් පෙන්නුම් කරන බව ඔවුන්ගේ ගණනය කිරීම්වලින් ද පෙනී ගියේය.
1986-2021 දී උණුසුම් අනුපාතය 1958-85 ට සාපේක්ෂව 8 ගුණයක උපරිම වැඩිවීමක් නියෝජනය කරයි.
සාගර සූර්යාලෝකය, ජල වාෂ්ප සහ අනෙකුත් හරිතාගාර වායු වලින් විශාල තාප ප්‍රමාණයක් අවශෝෂණය කර ගනිමින් පෘථිවියේ දේශගුණය ස්ථාවර කරයි. මෙම තාපයට අයිස් ග්ලැසියරද්‍රව වීම, ජලය වාෂ්ප කිරීම හෝ වායුගෝලය සෘජුවම රත් කිරීම මගින් වායුගෝලයට ආපසු යා හැක.
සාගරය මුදාහරිනවාට වඩා වැඩි තාපයක් අවශෝෂණය කරන්නේ නම්, එහි තාප අන්තර්ගතය ඉහළ යයි.
“කාබන් ඩයොක්සයිඩ් සහ අනෙකුත් හරිතාගාර වායු ගොඩනැගීමෙන් බලශක්ති අසමතුලිතතාවයක් පවතී” යනුවෙන් කොලරාඩෝ හි වායුගෝලීය පර්යේෂණ සඳහා වූ ජාතික මධ්‍යස්ථානයේ කීර්තිමත් විද්වතෙක් සහ වාර්තාවේ කතුවරයෙකු වන කෙවින් ට්‍රේන්බර්ත් පැවසීය.
තවත් කතුවරයෙකු වන පෙන්සිල්වේනියා ප්‍රාන්ත විශ්ව විද්‍යාලයේ මයිකල් මාන් පැවසුවේ “සාගරය මිනිසුන්ගේ කාබන් විමෝචනයෙන් සිදුවන උණුසුමෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් අවශෝෂණය කර ගනී” යන්නය. අපි ශුද්ධ ශුන්‍ය කාබන් විමෝචනය කරා ළඟා වන තුරු මෙම උණුසුම දිගටම පවතිනු ඇති බව විශේෂඥයා වැඩිදුරටත් පැවසීය.
පර්යේෂකයන්, පිළිවෙලින් ගෝලීය දේශගුණික රටාවන් උනුසුම් වීමට සහ සිසිල් වීමට හේතු වන එල් නිනෝ සහ ලා නිනා වැනි ස්වාභාවික විචලනයන්ගේ බලපෑම් ද අධ්‍යයනය කළහ.
එල් නිනෝ කාලයේදී සාගරය මගින් යම් තාප ප්‍රමාණයක් මුදාහරින අතර එය කුඩා ගෝලීය උණුසුමකටද දායක වේ. එබැවින්, මතුපිට උෂ්ණත්වය අනුව උණුසුම්ම වසර එල් නිනෝ වසර වේ. ලා- නිනා කාලය තුළ සාගරය තාපය ලබාගෙන මතුපිටින් ඈත ගැඹුරක ගබඩා කරනු ලැබේ.
මෙම ශක්ති ප්‍රමාණය වායුගෝලයට විශාල වන නමුත් සාගර උණුසුම කෙරෙහි සමුච්චිත බලපෑම බෙහෙවින් අඩු බව ට්‍රේන්බර්ත් පැවසීය.
පර්යේෂකයන් මෙම සොයාගැනීම් වෙත පැමිණියේ චීන විද්‍යා ඇකඩමියේ වායුගෝලීය භෞතික විද්‍යා ආයතනයේ සහ ජාතික සාගර හා වායුගෝලීය පරිපාලනයේ පාරිසරික තොරතුරු සඳහා වූ ජාතික මධ්‍යස්ථානවල දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමෙනි.
සාගර ජීවීන් සහ වෙරළබඩ ප්‍රජාව කෙරෙහි බලපෑම
අයිස් දියවීම මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම වේගවත් කරයි. තවත් දායකත්වයක් වන්නේ ජලයෙහි තාප ප්‍රසාරණයයි. එයින් අදහස් වන්නේ සාගරය රත් වන විට ජලය ප්‍රසාරණය වන බවයි. මෙය ජල පරිමාව වැඩි වීමට හේතු වේ.
“උණුසුම් සාගරය කාලගුණ පද්ධති අධිබල කරයි, වඩා බලවත් කුණාටු සහ සුළි කුණාටු නිර්මාණය කරයි, වර්ෂාපතනය සහ ගංවතුර අවදානම වැඩි කරයි,” ලිපියේ ප්‍රධාන කතුවරයා සහ චීන විද්‍යා ඇකඩමියේ වායුගෝලීය භෞතික විද්‍යා ආයතනයේ සහකාර මහාචාර්ය ලීජින් චෙං පැවසීය.
පර්යේෂකයන් නිර්දේශ කළේ මුහුදු මට්ටම ඉහළ යාම වැළැක්වීම සඳහා වෙරළබඩ ප්‍රජාවන් ඉංජිනේරු සැලසුම්, ගොඩනැගිලි කේත සහ වෙරළ සංවර්ධන සැලසුම් වෙනස් කළ යුතු බවයි.
සාගර ජීවීන් සඳහාද එම කටයුතු දුෂ්කරතා ගෙන දෙනු ඇත. සාගරය උණුසුම් වීම නිසා සාගර ස්ථරීකරණය හෝ වෙන්වීම වැඩි වීමෙන්, සාගර ස්ථර මිශ්‍ර වීම අඩු විය හැක. ස්ථරීකරණය වැඩි වීම යනු තාපය, ඔක්සිජන් සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ්, මතුපිට සිට සාගර ගැඹුරට ප්‍රවාහනය නොවීමයි.
මෙය සාගර ජීවීන්ට විශාල බලපෑමක් ඇති කරන්නේ අඩු ඔක්සිජන් මට්ටම් සාගර ගැඹුරට විනිවිද යන නිසාත්, සියලුම ජීවීන්ට බලපාන නිසාත් බව ට්‍රේන්බර්ත් පැවසීය.
Rohini Krishnamurthy විසින් Down to Earth වෙබ් අඩවිය වෙත ලියන ලද Record ocean warming in 2021, coastal communities should be on alert: Study නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.
Comments are closed for this post.