අභිජනන අනුවර්තනයන්, විවිධ දේශගුණික තත්ත්වයන් තුළ ගස් ගෙම්බන් වර්ධනය වීමට උපකාරී වේ

• පැරණි ලෝක ගස් ගෙම්බන්ගේ Rhacophoridae පවුල, උන්ගේ අභිජනන ක්‍රමවල අනුවර්තනයට ස්තුති වන්නට ආසියාවේ සහ අප්‍රිකාව පුරා විවිධ පරිසරයන් අත්පත් කර ගෙන ඇති ආකාරය නව අධ්‍යයනයකින් පෙන්නුම් කරයි.

• ගෙම්බන් සාමාන්‍යයෙන් තම කීට අවධිය ජලයේ ගත කරයි. නමුත් විවිධ Rhacophorid විශේෂ වෙනත් ක්‍රමද අනුවර්තනය කර ඇත. එනම් ජෙල් කූඩු, පෙණ කූඩු සහ සෘජු වර්ධනය වේ.

• ෆෝම් සහ ජෙල් කූඩු මගින් ගෙම්බන්ගේ බිත්තර වියළීම වළක්වා ගැනීම සඳහා වඩාත් විවෘත හා වියලි වාසස්ථානවල බිත්තර විශාල ප්‍රමාණයක් තැබීමට උපකාරී වන අතර, සෘජු සංවර්ධනය ජල මුලාශ්‍ර නොමැති උණුසුම් හා වියලි ප්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත වීමට ද ඉවහල් වේ.

• අධ්‍යයන කතුවරුන් පවසන්නේ ගෙම්බන්ගේ පරිණාමීය අතීතය පිළිබඳ හෙළිදරව් කිරීම්, වර්තමාන සහ අනාගත දේශගුණික විපර්යාසවලට ඔවුන්ගේ ප්‍රතිචාර පුරෝකථනය කිරීමට සහ ඉන් ඔවුන්ගේ සංරක්ෂණයටද ප්‍රයෝජනයක් ඇති වනු බවයි.

උභයජීවීන් පරිණාමය වූයේ ක්‍රියාකාරී පෙනහළු සහ අස්ථි සහ වරල් සහිත මත්ස්‍ය මුතුන් මිත්තෙකුගෙන් වන අතර, උන් එමගින් ගොඩබිම අල්ලා ගත් පළමු පෘෂ්ඨවංශීන් බවට පත් විය. මෙම පෙර මංපෙත් තබා ගනිමින්, අද ගෙම්බන් සහ මැඩියන් වාතය ආශ්වාස කරන වැඩිහිටියන් බවට පරිවර්තනය වන තෙක් ජලජ පරිසරයක් අවශ්‍ය කරන කීටයන් ලෙසින්ද සිටී. නමුත් මෙම සුවිශේෂී ලක්ෂණය මගින් විවිධ ප්‍රජනන ක්‍රම අනුවර්තනය වීම හේතුවෙන් Rhacophoridae ගෙඹි පවුලේ සාමාජිකයින්ට පුළුල් පරාසයක පැතිරීම සීමා කර නැති බව නව අධ්‍යයනයකින් පෙන්නුම් කෙරේ.

ගණ 22 ක් සහ විශේෂ 432 කින්, පැරණි ලෝක ගස් ගෙම්බන්ගේ Rhacophoridae පවුල ලෝකයේ ගෙම්බන් සහ මැඩි විශේෂ වලින් 6% ක් පමණ නියෝජනය කරයි. ඔවුන් වසර මිලියන 68 සිට මිලියන 53 කට පමණ පෙර ඊසානදිග ආසියාවේ ජීවත් වූ පොදු මුතුන් මිත්තෙකුගෙන් පරිණාමය වූ බවට විශ්වාස කෙරේ.

අද ආසියාවේ සහ අප්‍රිකාවේ ඔවුන්ගේ නිජබිම්වල Rhacophorid ගෙම්බන් මහාද්වීපික තීරුවල සිට දූපත් සමූහයන් දක්වා සහ, නැගෙනහිර සහ දකුණු ආසියාවේ මහාද්වීපික දූපත් වල සිට හිමාලය වැනි කඳුකර ප්‍රදේශ දක්වා විවිධ ජෛව භූගෝලීය කලාපවල දක්නට ලැබේ.

විවිධ අභිජනන ක්‍රම

“මෙම ගෙම්බන්ගේ ප්‍රජනන මාදිලියේ පරිණාමය, විශේෂිත දේශගුණික සිද්ධීන් හා සම්බන්ධ අනුවර්තනයක්ද යන්න ඇතුළුව පරිණාමයේ ප්‍රධාන ප්‍රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට අපි උත්සාහ කළෙමු” යනුවෙන් අධ්‍යයනයේ ප්‍රධාන කතුවරයා වන පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ පරිණාමීය පරිසර විද්‍යාඥ සහ චීනයේ Guangxi විශ්ව විද්‍යාලයේ වන විද්‍යා විද්‍යාලයේ අපේක්ෂකයා වන ආචාර්ය ගජබා ඇල්ලේපොල පැවසීය. 

Rhacophorid ගෙම්බන්ගේ මුල් මුතුන් මිත්තන් ජල කඳන් මත කෙලින්ම බිත්තර දැමීමේ ප්‍රධාන ජලජ අභිජනන ක්‍රමය භාවිතා කළ හැකිව තිබුණි. ඔවුන්ගේ කීටයන් ඔවුන්ගේ පරිවර්තනය දක්වා සම්පූර්ණයෙන්ම ජලජ ජීවිතයක් ගත කරයි. නමුත් ඇල්ලේපොල සහ ඔහුගේ කණ්ඩායම දැන් පෙන්නුම් කරන්නේ මෙම ගෙම්බන් අතිරේක ප්‍රජනන ක්‍රම තුනක් භාවිතා කරන බවයි. ජෙල් කූඩුවල බිත්තර දැමීම, පෙන කූඩුවල සහ සෘජු වර්ධනය ලෙස හඳුන්වන ක්‍රමය.

ජෙල් කූඩු සහ පෙණ කූඩු ජලාශ ඉවුර වල ඉදිකර ඇති අතර එමගින් පැටවුන් බිහිව පහසුවෙන් ජලයට ලිස්සා යාමට ඉඩ සලසයි. ජෙල් කූඩු සම්බන්ධයෙන්, ගැහැණු ගෙම්බා බිත්තර තැන්පත් කිරීමෙන් පසු ජෙලටිනස් ද්රව්යයක් ස්රාවය කරයි. පෙණ කූඩු සම්බන්ධයෙන්ද එය එසේම වේ. පිරිමි ගෙම්බා, සංසර්ගය අතරතුර ගැහැනු සතාගේ සිරුරෙහි එල්ලී සිටියදී, ජෙලටිනස් ස්‍රාවය පෙණ ඇති වන පරිදි උගේ කකුල් වලට පහර දෙයි.

සෘජු සංවර්ධනය යනු ගෙම්බන් බිත්තර වලින් කෙලින්ම මතු වීමයි. මෙම ක්‍රමය භාවිතා කරන Rhacophorid ගෙම්බන් කොළයක හෝ තෙත් පසක බිත්තර දමයි. කලලයෙන් මතුවන කුඩා සතුන් බිත්තරය තුළ සිරකර තබා ඇති අතර සූදානම් වූ පසු ගෙම්බන් ලෙස මතු වේ.

“පෙණ කූඩු මගින්, ගෙම්බාට බිත්තර වියළීම වළක්වා ගැනීම සඳහා සහ වඩාත් විවෘත හා වියලි වාසස්ථානවල බිත්තර විශාල ප්‍රමාණයක් තැබීමට උපකාරී වේ. නමුත් ‘සෘජු වර්ධනය’ යනු ජල කඳ නැති තැන, ගෙම්බාට උණුසුම් හා වියලි ප්‍රදේශවලට පැතිරීමට ආධාරකයක් ලබා දෙන අනුවර්තනයකි.” ඇල්ලේපොල මොංගාබේට පැවසීය.

Rhacophorid ගෙම්බන්ගේ සාමාජිකයින් විවිධ ප්‍රජනන ක්‍රම සහ විවිධ ප්‍රදේශවල ඔවුන්ගේ ව්‍යාප්තිය සිදු කරයි. ජලජ පරිසරයක බිත්තර දමන විශේෂයක් වන Rhacophorid ගෙම්බන්ගේ මුතුන් මිත්තන් ජීවත් වූ නැගෙනහිර සහ අග්නිදිග ආසියාවේ සිටින අනෙක් ගෙම්බන්ට, ඔවුන්ගේ අනුවර්තනය වීමේ හැකියාවන් නිසා වඩාත් පුළුල් ලෙස ව්‍යාප්ත වීමට හැකි වූ බව පෙන්නුම් කරයි. ඇල්ලේපොල සහ වෙනත් අයගෙන් රූපය. (2022)

ප්‍රධාන අනුවර්තන

පර්යේෂකයන් මෙම ක්‍රම හඳුනාගෙන ඇත්තේ ප්‍රධාන පරිණාමීය නවෝත්පාදනයන් හෝ KEI ලෙස වන අතර එමගින් Rhacophorid ගෙම්බන්ට කලින් නොතිබූ ස්ථානවල විවිධාංගීකරණය කිරීමට සහ ස්ථාපිත වීමට ඉඩ ලබා දී ඇත. පර්යේෂකයන් මෙම ගස් ගෙම්බන් වාසය කරන ප්‍රදේශ සිතියම්ගත කළ විට, ඔවුන් සොයා ගත්තේ ජලයේ සෘජුවම බිත්තර දැමීමේ සාමාන්‍ය ක්‍රමය නැගෙනහිර සහ අග්නිදිග ආසියාවේ දක්නට ලැබෙන විශේෂවලට පමණක් සීමා වී ඇති බවයි.

“මෙයින් පෙන්නුම් කරන්නේ අනෙකුත් විශේෂ ‘සෘජු වර්ධනය’ සහ ‘පෙණ කැදලි’ සඳහා අනුවර්තනය වී ඇති අතර එය වෙනත් ප්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත විය හැකි බවත්, බිත්තර දැමීමට ජලය අවශ්‍ය වීම උන්ගේ පවුලේ ප්‍රදේශයට සීමා කර ඇති බවත්ය” ඇල්ලේපොල පැවසීය.

පර්යේෂකයන් විසින් Rhacophorid ගෙම්බන්ගේ පරිණාමයේ ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා ෆයිලොජෙනටික් ගසක් ද ඉදිකර ඇත. Rhacophorid විශේෂ 415 කින් සමන්විත මෙම පවුල් ගස සිතියම්ගත කිරීම සඳහා ඔවුන් නව ක්‍රමයක් භාවිතා කළහ.

“මෙම වෘක්ෂලතාව හෝ පරිණාමයේ ඉතිහාසය සිතියම්ගත කිරීම Rhacophorid ගෙම්බන් සඳහා අද දක්වා ඇති වඩාත්ම විස්තීර්ණ විශේෂ ගසයි” යනුවෙන් Guangxi විශ්ව විද්‍යාලයේ වන විද්‍යා විද්‍යාලයේ පරිණාමීය ජීව විද්‍යාඥයෙකු වන අධ්‍යයන සම-කර්තෘ මාධව මීගස්කුඹුර පැවසීය.

Rhacophoridae පවුලේ මුතුන් මිත්තන් ඊසානදිග ආසියාවේ ජීවත් වූ බව අධ්‍යයනය තහවුරු කරයි. පසුව ඔවුන් නව දේශගුණික තත්ත්වයන්ට අනුගත වීමෙන් හෝ හිතකර දේශගුණික කාල පරිච්ඡේද තුළ විසුරුවා හැරීමෙන් ඔවුන්ගේ මූලාරම්භයේ සිට සිසිල් සහ තෙත් ප්‍රදේශවලට ව්‍යාප්ත වීමට පටන් ගත් බව අධ්‍යයනය පෙන්වා දෙයි.

“අපි ෆයිලොජෙනිය හරහා නිරන්තර විවිධාංගීකරණ අනුපාත සොයා ගත්තෙමු. නමුත් ඉතා අසමාන, ෆයිලොජෙනටික් ලෙස පොකුරු වශයෙන්, Rhacophorids පරාසය පුරා විශේෂ විවිධත්වයක් බෙදා හැරිනි” මීගස්කුඹුර Mongabay වෙත පැවසීය.

සිසිල් තෙත් දේශගුණික තත්ත්වයන් සහිත දූපත් සහ සමහර ප්‍රධාන භූමි ප්‍රදේශ වල වැඩි ජාන විවිධත්වයක් සහ ආවේණිකත්වයක් ඇති බව අධ්‍යයනයෙන් තහවුරු විය. මේවාට ශ්‍රී ලංකාවේ සහ ඉන්දුනීසියාවේ කඳුකර දූපත් ද, හිමාලය අවට උස් ප්‍රදේශ ද ඇතුළත් වේ. එනම් Rhacophorids වඩාත් මෑතකදී ආවේණික ලෙස මතු වූ ප්‍රදේශයන්ය.

ප්‍රවේණි අධ්‍යයනයේ ප්‍රතිඵලවලින් පෙනී යන්නේ Rhacophoridae හි මුල් මුතුන් මිත්තන් නැගෙනහිර සහ අග්නිදිග ආසියා කලාපය යටත් විජිතයක් බවට පත් කිරීමෙන් පසුව, ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන් මීට වසර මිලියන 40 කට පමණ පෙර මධ්‍ය ඉයෝසීන යුගයේදී සිදු වූ ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේ සිදුවීමකදී උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම සඳහා අනුගත වූ බවයි. පර්යේෂකයන්ගේ සිතියම්ගත කිරීම මගින් මෙම අනුවර්තනයන් මෙම ගෙම්බන්ගේ භූමිෂ්ඨ ප්‍රජනන ක්‍රමවල පරිණාමය සමඟ සමපාත වූ බව සොයා ගනී. එනම් පෙණ කූඩු භාවිතය සහ සෘජු වර්ධනයයි. පසුකාලීන ගෝලීය සිසිලන සිදුවීමක් ඇති වූ අතර, මුහුදු මට්ටම අඩු කර, මෙම උණුසුමටට අනුවර්තනය වූ මුතුන් මිත්තන්ට දේශගුණික වශයෙන් කටුක ප්‍රදේශ අතර යාබද ප්‍රදේශවලට පැනීමට ඉඩ සැලසෙයි.

මීගස්කුඹුර පැවසුවේ මෙම අධ්‍යයනයේ වැදගත්කම වන්නේ ඔවුන් පෙළපත් හෝ පවුල් ගස් කොටස් ප්‍රශස්ත දේශගුණික තත්ත්වයන් භාවිතා කරන ආකාරය සහ ඒවා නව තත්වයන්ට අනුවර්තනය වන ආකාරය පරීක්ෂා කිරීම බවයි. ජනනය කරන ලද දැනුම වර්තමාන සහ අනාගත දේශගුණික විපර්යාසවලට මෙම ගෙම්බන්ගේ ප්‍රතිචාර පුරෝකථනය කිරීමටත්, එම නිසා ඔවුන්ගේ සංරක්ෂණයටත් ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇතැයි ඔහු පැවසීය.

Malaka Rodrigo විසින් Mongabay වෙත ලියන ලද Study: Breeding adaptations help tree frogs thrive in different climates නම් ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයකි.